Ξάνθιππος

Όνομα ιστορικών προσώπων. 1. Αθηναίος στρατηγός (5ος αι. π.Χ.). Ήταν γιος του Αρίφρονα και πατέρας του Περικλή. Είχε παντρευτεί την ανιψιά του Κλεισθένη, Αγαρίστη. Καταγόταν από ισχυρή οικογένεια της Αττικής και υπήρξε φυσιογνωμία στους χρόνους των Ελληνοπερσικών πολέμων. Ήταν με το μέρος των δημοκρατικών και υπήρξε κατήγορος στη δίκη του Μιλτιάδη. Το 485/484 είχε εξοστρακιστεί από τον λαό, που έδωσε την εύνοιά του στο Θεμιστοκλή, αλλά τον ξανακάλεσαν την παραμονή της Περσικής εισβολής. Αγωνίστηκε και αυτός στη Σαλαμίνα, και το 479 π.Χ. διαδέχτηκε τον Θεμιστοκλή στην αρχηγία του αθηναϊκού στόλου και βοήθησε να νικήσουν τον Περσικό στόλο στη ναυμαχία της Μυκάλης. Έπειτα συμμετείχε στην πολιορκία της Σηστού, που κράτησε έναν ολόκληρο χρόνο. Τελικά, οι Πέρσες αναγκάστηκαν να παραδοθούν στον Ξ. την άνοιξη του επομένου έτους και ο Πέρσης διοικητής τους Αρταύκτης παραδόθηκε από τον Ξ. στην εκδικητική μανία των κατοίκων του Eλαιούντα, που τον σταύρωσαν. Οι Αθηναίοι έστησαν προς τιμήν του ανδριάντα στην Ακρόπολη. 2. Σπαρτιάτης στρατηγός (3ος αι. π.Χ.). Κατά τη διάρκεια του Α’ Καρχηδονικού πολέμου αναδιοργάνωσε τον στρατό των Καρχηδονίων, που είχαν υποστεί έως τότε τρομακτικές ήττες από τον Ρήγουλο και σκέπτονταν να συνθηκολογήσουν. Το 255 π.Χ. ο Ξ. πλαισίωσε τον στρατό με 4.000 ιππείς και 100 ελέφαντες και πήγε να συναντήσει τον στρατό του Ρηγούλου, που είχε διπλάσιες δυνάμεις. Με κατάλληλους ελιγμούς, κατόρθωσε να νικήσει ολοκληρωτικά τους Ρωμαίους. Ωστόσο, ο θρίαμβος του αυτός προκάλεσε τον φθόνο των Καρχηδονίων, γι’ αυτό και αναγκάστηκε να φύγει σε λίγο από την Καρχηδόνα. Σύμφωνα με μία εκδοχή, τέθηκε αργότερα στην υπηρεσία του βασιλιά της Αιγύπτου, Πτολεμαίου Γ’ του Ευεργέτη. Άλλη παράδοση αναφέρει ότι τον σκότωσαν οι ναύτες του με εντολή των Καρχηδονίων, στην επιστροφή του στην Ελλάδα. 3. Αναφέρεται από τον Διόδωρο τον Σικελιώτη (XI 27) ως άρχοντας της Αθήνας στο 2o έτος της 75ης Ολυμπιάδας (479 π.Χ.). 4. Ο μεγαλύτερος από τα δύο νόμιμα παιδιά του Περικλή. Όπως και ο μικρότερος γιος του Περικλή, Πάραλος, αποδείχθηκε και αυτός ανάξιος του πατέρα του, και μαζί με τον αδελφό του τάχθηκαν με το μέρος των εχθρών του πατέρα του. Πέθαναν και οι δύο στον τρομερό λιμό του 429 π.Χ. 5. Στρατηγός των Φωκέων από την Ελάτεια. Όταν ο βασιλιάς της Μακεδονίας Κάσσανδρος πολιόρκησε τη γενέτειρα του, το 301 π.Χ., κατόρθωσε να τον αποκρούσει. Το 286 π.Χ. κατάφερε να απαλλάξει ολόκληρη τη Φωκίδα από τον ζυγό που της είχε επιβάλει ο βασιλιάς της Μακεδονίας, Αντίγονος Γονατάς.